ویسکومتر های U شکل (U-tube viscometers):
این نوع ویسکومتر ها رو اکثرا به افتخار ویلیام استوالد (Wilhelm Ostwald) به ویسکومتر استوالد (Ostwald viscometers) نیز شناخته شده که به آنها ویسکومتر های شیشه ای مویین نیز گفته می شود.
از انواع دیگر این ویسکومتر ها می توان به ویسکومتر های آبلهود (Ubbelohde viscometer) اشاره کرد. اصولا این نوع ویسکومتر از یک لوله شیشه ای U شکل که به طور عمودی و در یک حمام کنترل دما قرار گرفته تشکیل شده است. در یک طرف این لوله یک مقطع عمودی با قطر باریک که به طور کاملا دقیق اندازه گیری شده است قرار دارد (یک لوله مویین با قطر مشخص). در بالای این قسمت یک منطقه بر آمده قرار داشته و یک بر آمدگی دیگری نیز پایین تر از آن در سمت دیگر لوله قرار داده شده است که در زمان استفاده سیال به وسیله یک مکنده (Suction) از محفظه پایینی به محفظه بالایی کشیده می شود و سپس اجازه داده می شود تا از طریق لوله مویین به محفظه پایینی جریان پیدا کند.
دو نشانه موجود در بالا و پایین محفظه بالایی حجم مشخصی را نشان می دهند که زمان مورد نیاز تا انتقال سیال بین این دو نشانه با ویسکوزیته جنبشی متناسب است. اکثر واحد های تجاری یک فاکتور تبدیل برای این مورد تهیه می کنند که با یک مایع با مشخصات کاملا معین (مثلا آب مقطر) کالیبره می شود.
زمان مورد نیاز برای انتقال کل سیال مورد آزمایش از محفظه بالایی به پایینی که بین دو شاخص محفظه بالایی قرار گرفته است به دقت اندازه گرفته شده و با ضرب زمان محاسبه شده در ضریب تبدیل ویسکومتر به مقدار ویسکوزیته جنبشی سیال دست پیدا کنیم. به دلیل تاثیر دما در ویسکوزیته سیل این ویسکومتر ها اغلب در یک دمای ثابت و در داخل یک حمام آب قرار می گیرند.
این گونه ویسکومتر ها اغلب به صورت ویسکومتر هایی با جریان مستقیم و یا مع تقسیم بندی می شوند.
ویسکومتر های جریان مع دارای یک مخزن در قسمت بالای نشانه ها هستند ولی در ویسکومتر های با جریان مستقیم این مخزن در زیر شاخص ها قرار دارد. نوعی از ویسکومتر ها هم وجود دارند که به صورت ترکیبی از دو ویسکومتر ذکر شده هستند که برای اندازه گیری ویسکوزیته مواد کدر (مات) یا مواد لکه زا (آلاینده) طراحی شده اند.
به عبارت دیگر سیال دیواره را آلوده می کند و شناسایی عبور کل سیال بین دو شاخص و در نتیجه اندازه گیری زمان دقیق را غیر ممکن می سازد. ویسکومتر ترکیبی این اجازه را به اپراتور می دهد که به جای اندازه گیری زمان تخلیه سیال بین دو شاخص مخزن بالا زمان پر شدن مخزن پایینی را اندازه گرفته و این امر تا حد زیادی از خطای ویسکومتری می کاهد.
ویسکومتر های سقوطی (Falling sphere viscometers) :
اساس ویسکومتر های سقوطی طبق قانون استوکس (Stokes’ law) است. چنانچه سیال به صورت استاتیک در داخل یک لوله عمودی شیشه ای قرار داشته باشد اجازه می دهیم یک شار فی کوچک که اندازه و دانسیته آن مشخص است در داخل سیال سقوط کند . اگر شما بتوانید سرعت سقوط شار ( مدت زمان لازم برای عبور شار از میان دو شاخص) را به درستی ثبت کنید (برای راحتی کار و دقت بالا می توان از حسگر های الکترونیکی برای این کار استفاده نمود.) با در دست داشتن سرعت شار، اندازه و دانسیته شار و دانسیته سیال مورد نظر می توان از قانون استوکس برای محاسبه ویسکوزیته سیال استفاده نمود.
بایستی یک سری از گلوله های فی با اندازه های متفاوت برای بالا بردن دقت محاسبات استفاده شوند. در آزمایش ها معمولا از گلیسیرین به عنوان سیال استفاده می شود که دانشجویان با استفاده از تکنیک مذکور ویسکوزیته آن را محاسبه می نمایند اما می توان از انواع روغن ها و یا مواد پلیمری برای این کار استفاده کرد.